Ziekte van Dupuytren

Synoniemen: Morbus Dupuytren, fasciitis palmaris, fibromatosis palmaris, Koetsiershand, Keltische klauw, Vikingziekte

Wat is het?

De ziekte van Dupuytren is een aandoening waarbij het bindweefsel in de handpalm – met name het peesblad (aponeurosis palmaris) – geleidelijk verhardt en samentrekt. Hierdoor ontstaan knobbels en strengen in de handpalm, die op den duur de vingers naar binnen kunnen trekken. Meestal zijn de ringvinger en pink als eerste aangedaan.

De aandoening leidt tot bewegingsbeperkingen en in sommige gevallen zelfs tot een blijvende verkromming van één of meerdere vingers. Dit kan het dagelijks functioneren en grijpen bemoeilijken.

Oorzaken

De oorzaak van de ziekte van Dupuytren is niet volledig bekend. Wel zijn er risicofactoren:

  • Erfelijkheid speelt een belangrijke rol (komt vaker voor bij mensen van Noord-Europese afkomst).

  • Komt vaker voor bij mannen boven de 40 jaar.

  • Risicofactoren: diabetes, alcoholgebruik, roken, epilepsie (mogelijk door medicatiegebruik), handtrauma’s.

De aandoening ontwikkelt zich meestal geleidelijk en is niet pijnlijk in de beginfase. Klachten ontstaan vaak pas als de vingers daadwerkelijk krom trekken.

Klachten

  • Verhardingen of knobbels in de handpalm.

  • Strengen die onder de huid voelbaar zijn.

  • Beperkte strekmogelijkheid van één of meerdere vingers.

  • Functieproblemen bij bijvoorbeeld handen schudden, in een zak steken, of dingen vastgrijpen.

  • In sommige gevallen: pijn of stijfheid in hand of vingers.

Behandeling

Conservatief (zonder operatie)

  • Fysiotherapie kan in een milde fase helpen met:

    • Mobiliserende oefeningen om de bewegingsvrijheid te behouden.

    • Rekking van de weefsels.

    • Functionele training gericht op het dagelijks gebruik van de hand.

    • Adviezen over ergonomie en handbelasting.

Belangrijk: fysiotherapie kan het ziekteproces niet stoppen, maar kan wel de handfunctie zolang mogelijk ondersteunen.

Operatief

Bij progressieve klachten of duidelijke verkromming kan een operatie noodzakelijk zijn. Er zijn verschillende opties:

  • Fasciectomie: Verwijdering van het aangedane bindweefsel.

  • Percutane naaldfasciotomie: Met een naald wordt het bindweefsel doorgesneden (minder invasief).

  • Collagenase-injectie (in sommige landen): enzym dat het bindweefsel oplost.

Na de operatie is vaak een periode van fysiotherapie nodig om de handfunctie te optimaliseren en stijfheid te voorkomen. Herstel is meestal goed, al kan de aandoening later terugkomen.

Verwante aandoening

Bij sommige mensen komt ook een vergelijkbare aandoening aan de voet voor: de ziekte van Ledderhose. Hierbij ontstaan knobbels in de voetzool (peesplaat). Ook hierbij is fysiotherapie of een operatie mogelijk, afhankelijk van de ernst van de klachten.

Wie kan helpen?

  • Plastisch chirurg of handchirurg: Voor beoordeling en eventuele operatieve behandeling.

  • Fysiotherapeut: Voor ondersteuning vóór en na de operatie, of bij milde klachten.

  • Huisarts: Eerste aanspreekpunt voor verwijzing.

Heb je last van verhardingen in je handpalm of merk je dat je vinger(s) krom trekken? Neem contact op voor een beoordeling of advies op maat.