Artrose in de heup: meer dan alleen ‘slijtage’

Bij artrose in de heup raakt het gladde kraakbeen in het gewricht beschadigd. Dit kraakbeen zorgt er normaal voor dat de botuiteinden soepel over elkaar kunnen glijden. Wanneer het kraakbeen verslechtert, schuurt het bot direct tegen het andere bot aan. Hierdoor wordt bewegen moeilijker, ontstaat pijn en neemt de belastbaarheid van het heupgewricht af. Vooral activiteiten als lopen, opstaan of traplopen kunnen steeds lastiger worden.

Klachten bij heupartrose

De meest voorkomende symptomen zijn:

  • Pijn en stijfheid in het heupgebied

  • Bewegingsbeperkingen tijdens dagelijkse handelingen

  • Startpijn en startstijfheid: klachten vooral bij het opstaan of bij de eerste beweging na rust

  • Pijn in de lies, soms uitstralend naar het dijbeen of de knie

  • Verandering in looppatroon of vermijdingsgedrag door de pijn

Door pijn en bewegingsbeperking gaan mensen vaak minder en anders bewegen. Hierdoor verzwakken de spieren rond de heup, komt er extra druk op het gewricht, en kunnen ook slijmbeurzen ontstoken raken.

Wie krijgt artrose in de heup?

Artrose komt het vaakst voor bij mensen boven de 55 jaar, maar ook jongeren kunnen ermee te maken krijgen. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Mogelijke oorzaken zijn:

  • Erfelijke aanleg, zoals heupdysplasie

  • Overbelasting, door zwaar werk, intensieve sport of overgewicht

  • Ongelijke beenlengte of verkeerde schoenen

  • Aandoeningen zoals reumatoïde artritis of de ziekte van Perthes

In veel gevallen is er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen. Klachten ontstaan vaak geleidelijk, terwijl de slijtage in het gewricht soms al 10 tot 20 jaar aan de gang is voordat de eerste symptomen optreden.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Bij aanhoudende klachten kan de huisarts een röntgenfoto aanvragen om artrose vast te stellen. Bloedonderzoek wordt niet gebruikt om artrose op te sporen, maar kan wel andere oorzaken (zoals jicht of artritis) uitsluiten.

Wat helpt bij heupartrose?

Artrose is (nog) niet te genezen, maar met de juiste aanpak kunnen de klachten aanzienlijk worden verminderd. Behandeling kan bestaan uit:

  • Medicatie tegen pijn en ontsteking (voorgeschreven door de huisarts)

  • Fysiotherapie, gericht op spierversterking, mobiliteit en belasting

  • Bewegingstherapie, afgestemd op uw belastbaarheid

  • Advies over houding, belasting en dagelijkse activiteiten

  • In ernstige gevallen: verwijzing naar een orthopeed of reumatoloog

Bij vergevorderde schade aan het gewricht kan een heupprothese via een operatie uitkomst bieden. Ook dan is fysiotherapie essentieel voor een goed hersteltraject.

Hulpmiddelen en aanpassingen

Hulpmiddelen kunnen helpen om gewrichten te ontlasten en langer zelfstandig te blijven:

  • Wandelstok, rollator of grijpstok

  • Schokdempende schoenen of zolen

  • Stoelverhogers of beugel in de badkamer

  • Ergonomische aanpassingen in huis of op het werk

Voor meer informatie is er het boek Hulpmiddelenboek Gewrichtsslijtage (artrose) – verkrijgbaar voor €6,- bij de apotheek of via www.boekenoverziekten.nl.

Leven met heupartrose

Heupartrose beïnvloedt het dagelijks leven. Activiteiten die eerder vanzelfsprekend waren, kunnen lastig worden of zelfs vermeden worden. Het aanpassen van levensstijl, het zoeken naar nieuwe vormen van bewegen en het omgaan met pijn zijn belangrijke onderdelen van het leren leven met artrose.

Ook op het gebied van seksualiteit kan artrose invloed hebben. Pijn, stijfheid of vermoeidheid kunnen het verlangen en het vrijen bemoeilijken. Bespreek dit met uw partner en probeer eventueel andere houdingen of gebruik een pijnstiller vooraf.