Duimletsel: Ulnaire collaterale band (UCL-letsel)

Wat is het?

Bij een UCL-letsel is er sprake van een verrekking of scheuring van het bandje (ligament) aan de binnenzijde van de duim. Dit bandje zorgt voor stabiliteit van het duimgewricht (met name het MCP-gewricht) en speelt een belangrijke rol bij knijpen en grijpen.

Dit letsel ontstaat meestal acuut, bijvoorbeeld bij een val waarbij de duim naar buiten toe overstrekt wordt. Een klassiek voorbeeld is het ski-ongeval waarbij de duim achter de skistok blijft haken. In sommige gevallen ontstaat het door herhaalde bewegingen waarbij de duim telkens naar buiten beweegt.

Bij ernstigere letsels kan zelfs de pees van een spier losscheuren of een klein stukje bot mee afscheuren bij de aanhechting (avulsiefractuur).

Klachten

  • Pijn en zwelling aan de basis van de duim (binnenzijde).

  • Krachtsverlies, vooral bij grijpen of knijpen (pincetgreep).

  • Instabiliteitsgevoel in de duim.

  • Moeite met het vasthouden van grote voorwerpen of sleutelgrepen.

Behandeling

1. Conservatief (zonder operatie)

Bij een gedeeltelijke scheur of een avulsiefractuur zonder verplaatsing wordt gekozen voor conservatieve behandeling:

  • Gips of spalk voor 3-4 weken, waarbij het duimgewricht licht gebogen en naar binnen geduwd wordt om spanning op het bandje te verminderen.

  • Na deze periode:

    • Draag een afneembare spalk voor 2-4 weken.

    • Spalk dagelijks meerdere keren afnemen (bijv. 5x per dag) om te oefenen.

    • Start met lichte bewegingsoefeningen, 5-10 minuten per keer.

      • Geen pijn, een lichte spanning mag.

    • Krachtoefeningen gericht op pincetgreep.

    • Instructies over ergonomisch grijpen: vermijd dat het gewicht van een voorwerp op de duim rust, train duimstabiliteit bij grijpen van grote objecten.

2. Chirurgische behandeling

Bij een volledige scheur van het bandje of een pees, of bij een verplaatste avulsiefractuur, is een operatie noodzakelijk.

  • Het bandje of pees wordt gehecht of gefixeerd, soms met een schroef of pin.

  • Na de operatie:

    • Gipsimmobilisatie voor 3-4 weken.

    • Aansluitend een afneembare spalk met fysiotherapeutische nabehandeling.

Revalidatie & sporthervatting

  • Na 3-4 weken wordt gestart met:

    • Beweeglijkheidstraining van de duim.

    • Opbouw van kracht via gerichte oefeningen (spierkorset rond het MCP-gewricht).

  • Volledige belasting is meestal pas mogelijk vanaf 12 weken.

  • Bij terugkeer naar sport of fysieke arbeid kan een beschermende brace worden geadviseerd.

Wanneer hulp zoeken?

Heb je na een val of overstrekking van de duim last van pijn, zwelling en krachtverlies? Laat het dan beoordelen door je huisarts of fysiotherapeut. Een juiste en tijdige behandeling is belangrijk om blijvende instabiliteit of krachtverlies te voorkomen.